Zaczynamy

Do wygenerowania dokumentu RTF potrzebne będą nam tylko dwa pliki. Pierwszy z nich to plik z formularzem, drugi to szablon dokumentu RTF, w którym zostaną wyświetlone dane przesłane z formularza.

Jedyna uwaga dotycząca formularza to konieczność umieszczenia pól formularza w znaczniku:

Dane z poszczególnych pól przekazywane są metodą POST bezpośrednio do pliku RTF. Nie ma konieczności tworzenia dodatkowych skryptów. Czas zająć się zatem przygotowaniem pliku RTF.

Tworzymy dokument RTF

Dokument RTF możemy stworzyć w dowolnym edytorze obsługującym ten format, tym niemniej najlepszym wyborem wydaje się być program Word. W miejscu, gdzie mają się pojawić dane wpisujemy funkcję PHP odpowiedzialną za ich wyświetlenie:

<?php
 echo $_POST['nazwa_zmiennej'];
?>

Notatka

Rozmiar tabeli będzie zależał ostatecznie od ilości tekstu wprowadzonego do tabeli w wyniku wygenerowania dokumentu, a nie od długości funkcji.

Tak stworzony dokument zapisujemy jako plik w formacie RTF, następnie otwieramy go, tym razem w programie, który nie obsługuje tego formatu. Możemy posłużyć się np. Notatnikiem. Na początku dokumentu dodajemy następujący kod PHP:

<?php
Header("Content-Type: application/rtf");

$tab1 = Array("&#177;", "?", "&#182;", "&#166;", "?", "&#172;");
$tab2 = Array("\'b9", "\'a5", "\'9c", "\'8c", "\'9f", "\'8f");
$tab3 = Array("imie", "nazwisko", "adres");

for ($i = 0; $i <= count($tab3); $i++)
{
 $_POST[$tab3[$i]] = str_replace( $tab1, $tab2, $_POST[$tab3[$i]]);
}
?>

Notatka

W przypadku kodowania strony z formularzem w standardzie Windows-1250 możesz pominąć funkcję konwertującą polskie znaki i pozostawić tylko deklarację nagłówka (Header).

Powyższy kod wskazuje typ danych jakie mają zostać przetworzone, a następnie konwertuje polskie znaki na odpowiadające im tzw. sekwencje ucieczki. Sekwencje ucieczki są to odpowiedniki poszczególnych znaków występujące w dokumentach RTF. Tabela $tab1 zawiera symbole polskich liter (ą, Ą, ś, Ś, ź, Ź) właściwe dla standardu ISO-8859-2, inne litery z polskiego alfabetu nie są konwertowane (standard Windows-1250 różni się od ISO-8859-2 pozycją tylko sześciu podanych liter w tablicy ASCII). Tabela $tab2 zawiera wspominanie wcześniej sekwencje ucieczki, natomiast zawartość tabeli $tab3 stanowią nazwy pól formularza (dla przykładu są to: imię, nazwisko, adres). Dzięki funkcji zawartej w pętli wszystkie znaki w wymienionych w tabeli $tab3 polach zostaną przekonwertowane.

Ważne jest, aby wklejony do dokumentu RTF powyższy kod wprowadzony został "ciągiem" (bez znaków nowej linii). Istotne jest także, żeby między znakiem ?> kończącym kod PHP, a {\rtf1... rozpoczynającym właściwy dokument RTF nie było spacji.

Kolejnym i zarazem ostatnim etapem przygotowania szablonu jest zmiana ustawień znaków. Nie wnikając w strukturę pliku RTF należy zmienić wszystkie polecenia \fcharsetN występujące w dokumencie z liczby oznaczonej jako N na 238 (Europa Wschodnia).

Bezpieczeństwo

W związku z faktem, że znak odwrotnego ukośnika "\, lewa klamra "{" oraz prawa klamra "}" mają w specyfikacji RTF określone znaczenie, należy je zamienić na odpowiadające im sekwencje ucieczki. W tym celu rozszerzymy poprzedni kod konwertujący polskie znaki. Całość będzie wyglądała następująco:

<?php
Header("Content-Type: application/rtf");

$tab1 = Array("&#177;", "?", "&#182;", "&#166;", "?", "&#172;");
$tab2 = Array("\'b9", "\'a5", "\'9c", "\'8c", "\'9f", "\'8f");
$tab3 = Array("imie", "nazwisko", "adres");
$tab4 = Array("\\", "{", "}");
$tab5 = Array("\'5c", "\'7b", "\'7d");

for ($i = 0; $i <= count($tab3); $i++)
{
 $_POST[$tab3[$i]] = str_replace( $tab4, $tab5, $_POST[$tab3[$i]]);
};

for ($i = 0; $i <= count($tab3); $i++)
{
 $_POST[$tab3[$i]] = str_replace( $tab1, $tab2, $_POST[$tab3[$i]]);
};
?>

Ważne jest, aby zachować kolejność pętli. Najpierw przekształcamy znaki "\", "{" oraz "}", następnie w oddzielnej pętli przekształcamy polskie znaki.

Konfiguracja serwera

Mamy już przygotowany plik formularza oraz dokument RTF, pozostała jeszcze tylko konfiguracja serwera... Istnieją dwie możliwości konfiguracji. Pierwsza to umieszczenie w katalogu z formularzem i dokumentem RTF pliku .htaccess z następującym wpisem:

AddType apaplication/x-httpd-php .rtf

Możliwości ta wymaga, aby ustawienia serwera pozwalały na wykorzystanie plików .htaccess. W tym celu należy ustawić dyrektywę AllowOverride w pliku httpd.conf na:

Drugi sposób to dodatnie wpisu AddType application/x-httpd-php .rtf bezpośrednio do pliku konfiguracyjnego httpd.conf w miejscu deklaracji typów. Z teoretycznego punktu widzenia drugie rozwiązanie jest szybsze.

Informacje dodatkowe

Przedstawiony w artykule sposób generowania plików RTF daje sporo dodatkowych możliwości łatwych w wykonaniu. Zdarzyć się może, że w formularzu użyjesz pól typu textarea. W związku z charakterem tych pól użytkownik może wprowadzić znak nowej linii (przycisnąć Enter). Aby przejście do nowej linii zostało poprawnie zinterpretowane, należy w dokumencie RTF użyć następującej funkcji wyświetlającej dane:

<?php
 echo str_replace('<br />', '\line', nl2br($_POST['nazwa_zmiennej']));
?>

Wskazówka

(Od redakcji) Więcej informacji o znakach końca linii znaleźć można w innym artykule na naszych łamach.

Kolejnym problemem, który być może przyjdzie Ci rozwiązać to przekazywanie danych z checkbox-ów. W takim przypadku wystarczy tylko nadać inną nazwę każdemu z checkbox-ów i funkcję wyświetlającą dane wzbogacić o wyświetlenie kolejnych pól np.:

<?php
 echo $_POST['checkbox_1'];
 echo $_POST['checkbox_2'];
 echo $_POST['checkbox_3'];
?>

Wartości z pól niezaznaczonych nie zostaną wyświetlone.

Podsumowanie

Opanowanie czynności opisanych w tym artykule pozwoli Ci stworzyć szybko i sprawnie kolejne szablony dokumentów RTF. Przedstawione rozwiązanie ma dużą zaletę przejawiającą się w możliwości wpisywania funkcji bezpośrednio w polu, w którym mają być wyświetlone dane. Zwiększa to intuicyjność rozwiązania. Istotny jest także fakt, że korzystamy tylko z dwóch plików - formularza i dokumentu RTF. W razie konieczności użycia dodatkowych funkcji możemy wpisać je na początku dokumentu, tak jak wprowadzaliśmy deklarację nagłówka i funkcję konwertującą polskie znaki.

Gdyby nie konieczność konwersji polskich znaków i podanych wcześniej symboli użycie przedstawionego rozwiązania byłoby banalne. Wyobraź sobie formularz, do którego miałyby być wprowadzone tylko dane liczbowe...

Opisane rozwiązanie oparte jest na sposobie przedstawionym na stronie http://lab.artlung.com/php/rtf/.

Specyfikacja RTF dostępna jest tutaj.